Το δικό μου σχολείο

Όλοι λίγο-πολύ έχουμε νιώσει την ψυχολογική καταπίεση σε θέματα που αφορούν τα προσωπικά μας πιστεύω μέσα σε αυτά τα σχολικά χρόνια, στο μάθημα των θρησκευτικών.

Πριν από λίγα χρόνια είχε προταθεί η ιδέα στη Βουλή για την προαιρετική διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών, ώστε να σταματήσει πια αυτή η «ορθόδοξη κατήχηση». Πράγματι, τα θρησκευτικά με την στείρα κατήχηση, δεν έχουν καμία θέση στο σύγχρονο λύκειο. Σωστό θα ήταν να γίνει αλλαγή της ύλης και από θρησκευτικά, το μάθημα να μετατραπεί σε θρησκειολογία ή ιστορία των θρησκειών. Τέλος πια στον προσηλυτισμό μέσα στις τάξεις! Η θρησκευτική πίστη -ή μη πίστη- είναι προσωπικό ζήτημα του κάθε ατόμου. Δεν αφορά το κράτος και τις λειτουργίες του (σχολεία, αστυνομικές ταυτότητες, απολυτήρια κλπ).

Ακόμα ένα πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας μαθητής είναι η επιτηδευμένη περιπλοκότητα στην απαλλαγή του μαθήματος. Γι' αυτό κι εμείς προτείνουμε δικαίωμα απαλλαγής, με απλό αίτημα των γονέων και του μαθητή.

Επίσης, είναι εμφανής προσηλυτισμός το γεγονός ότι η διδασκαλία των θρησκευτικών ξεκινά από την Γ’ Δημοτικού και συνεχίζεται για όλες τις επόμενες τάξεις μέχρι την Γ’ Λυκείου, καταλαμβάνοντας 2 ώρες στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα.  "Βγάζοντας" τις ώρες αυτές των θρησκευτικών από το σχολικό πρόγραμμα, θα αυξάνονταν οι ώρες ξεκούρασης και ο ελεύθερος χρόνος του μαθητή, που από νωρίς αντιμετωπίζει ένα εξαντλητικό καθημερινό πρόγραμμα και ταυτόχρονα θα απαλλασσόταν από τον "αγνό" προσηλυτισμό των θρησκευτικών. 

«Η θρησκεία είναι η αδυναμία του ανθρώπινου μυαλού 

να αντιμετωπίσει συμβάντα που δεν μπορεί να καταλάβει» 

Καρλ Μαρξ

Χριστίνα Γκιβίση

Ο Β.Σερζ για τη δολοφονία της Ρόζα Λούξεμπουργκ

Η 15η Ιανουαρίου αποτελεί από το 1919 ημέρα πένθους για όλους τους επαναστάτες σ΄ ολόκληρο τον κόσμο. Στις 15 Ιανουαρίου 1919, η νεαρή Γερμανική επανάσταση αποκεφαλίστηκε και η μοίρα της Ευρωπαϊκής Επανάστασης σφραγίστηκε με το διπλό φόνο του Κάρλ Λίμπκνεχτ και της Ρόζα Λούξεμπουργκ. Τίποτα από κείνη τη μέρα δεν πρέπει να ξεχαστεί. Ο ταξικός πόλεμος συνεχίζεται. Πρέπει να θυμόμαστε τι έκανε ο εχθρός, τι είναι ακόμα ικανός να κάνει. Εδώ είναι οι αποδείξεις: Ενα αρχείο της καθημερινής εφημερίδας του SPD Vorwats, επίσης ανακοινώσεις... Θα πρέπει να τις ξαναδιαβάζουμε σύντροφοι, τη στιγμή της κατοχής της Ρουρ, ενώ η πείνα κυριαρχεί στα σπίτια 30 εκατομμυρίων Γερμανών εργατών.

Στις 13 και 14 Ιανουαρίου του 1919, οι Σπαρτακιστές, οι Γερμανοί Κομμουνιστές της τιμημένης ομάδας Σπάρτακος, που, όχι πολύ πριν, ήταν η μόνη που αψήφησε τον Κάιζερ, και τον Λούντερντολφ - πολεμούσαν στους δρόμους τους Βερολίνου κατά των στρατευμάτων της σοσιαλιστικής Κυβέρνησης. Η κυβέρνηση είχε προκαλέσει την εξέγερση απομακρύνοντας τον αρχηγό της κόκκινης αστυνομίας του Βερολίνου, τον σύντροφό μας Αϊχορν.

Η εργατική τάξη ήταν αποφασισμένη να διατηρήσει την εξουσία στην πρωτεύουσα. Πέρασαν από την άμυνα στην επίθεση και η πάλη για την εξουσία ξεκίνησε. Στις 14 Ιανουαρίου, η κυβέρνηση του SPD, φανερά αναστατωμένη, έκανε έκκληση στο λαό: "Πρέπει να υπερασπιστούμε τα σύνορά μας, εναντίον του νέου στρατιωτικού δεσποτισμού στη Ρωσία", αυτό γράφτηκε το 1919, σε μια εποχή που αρκετά ιστορικά θαύματα φαίνονταν αναγκαία για να σώσουν την Κομμουνιστική Ρωσία, περικυκλωμένη και πεινασμένη, υπό επίθεση από τον Κόλτσακ, Ντενίκιν και Γουντένιτς.

"Ο Μπολσεβικισμός, είναι συνώνυμος με το θάνατος της Ειρήνης, της ελευθερίας, του σοσιαλισμού...", έγραφαν οι ίδιοι άνθρωποι που, δυο μέρες αργότερα, θα άνοιγαν τρύπες στα κεφάλια του Καρλ και της Ρόζας! "Η σημερινή κυβέρνηση αποτελείται από σοσιαλδημοκράτες {...} εκπροσώπους της εργατικής τάξης {...}. Η σημερινή κυβέρνηση υπερασπίζεται τη δημοκρατία και το σοσιαλισμό...". Η έκκληση έχει τις υπογραφές: Εμπερτ, Σάϊντεμαν, Λάντσμπεργκ, Νόσκε, Βάϊσελ.

Στις 15 Ιανουαρίου, η νίκη της σοσιαλιστικής τάξης επιβεβαιώθηκε. Ο Λίμπκνεχτ, τον οποίο αναγνώρισαν και κατέδωσαν, συνελήφθη σ΄ ένα προάστιο του Βερολίνου, στην Mannheimerstrasse 43, στο Βίλμερσντορφ. Η Vorwats πανηγύρισε. Την ίδια ημέρα η εφημερίδα είχε επιστρέψει στα παλιά γραφεία της από όπου η αστυνομία του Νόσκε είχε εκδιώξει τους Σπαρτακιστές ληστές. Υστερα υπήρξε μία ημέρα σιγής. Αυτό είναι τάξη.

Στις 17 Ιανουαρίου την αυγή, οι εργάτες του Βερολίνου έμαθαν από τις εφημερίδες τους την τρομερή τραγωδία που δεν τους έλεγαν για 48 ώρες. Για 48 ώρες ο Καρλ και η Ρόζα ήταν νεκροί "θύματα του εμφύλιου πολέμου που οι ίδιοι ξεκίνησαν" έγραψε το ανώνυμο μέλος της συντακτικής επιτροπής του Vorwats που ορίστηκε για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα μετά το φόνο. Η επίσημη ανακοίνωση από το αρχηγείο της αστυνομίας - την ονόμασαν Polizeiprasidium - περιέγραψε το έγκλημα με όρους τέτοιας διοικητικής τρέλας που ντρέπεσαι για τους δολοφόνους. 

Απλά διαβάστε:

 "Αφού συνελήφθη κατά τη διάρκεια της νύχτας στο Βίλμπερσντορφ, ο Κάρλ Λίμπκνεχτ μεταφέρθηκε στο ξενοδοχείο Εντεν όπου ήταν τα αρχηγεία της Εφιππης Φρουράς. Από εκεί, επρόκειτο να μεταφερθεί στη φυλακή Moabit. Στις 9 π.μ. πλήθος μπλόκαρε τις εξόδους προς το ξενοδοχείο. Ο Λίμπκνεχτ φυγαδεύτηκε από μια πίσω πόρτα και μεταφέρθηκε σ΄ ένα αυτοκίνητο. Τον προειδοποίησαν πως αν προσπαθούσε να διαφύγει, οι φρουροί θα χρησιμοποιούσαν τα όπλα τους" (Το κείμενο δίνει έμφαση σ΄ αυτή την αδέξια ομολογία του εκ προμελέτης φόνου). "Το πλήθος περικύκλωσε το αμάξι. Κάποιοι άγνωστοι χτύπησαν με βία τον Λίμπκνεχτ στο κεφάλι. Αιμοραγούσε ακατάσχετα. Ο οδηγός επιτάχυνε. Για να αποφύγει τον όχλο αποφάσισε να παρακάμψει μέσα από το ζωολογικό κήπο. Κοντά στη Νέα Λίμνη το αυτοκίνητο σταμάτησε. Η μηχανή είχε χαλάσει εξαιτίας της υπερβολικής ταχύτητας. Και έπρεπε να επισκευαστεί. Ρώτησαν τον Λίμπκνεχτ αν ένιωθε αρκετά καλά να περπατήσει ως την Charlottenburget Chaussee όπου ήλπιζαν πως θα βρουν ταξί. Ο κρατούμενος απάντησε καταφατικά. Δεν ήταν όμως ούτε 30 μέτρα μακριά από το αυτοκίνητο όταν ο Λίμπκνεχτ προσπάθησε να ξεφύγει από τη συνοδεία του και άρχισε να τρέχει. Κάποιος που προσπάθησε να τον σταματήσει, έφαγε μαχαιριά στο δεξί χέρι" (πάλι το πρωτότυπο κείμενο δίνει έμφαση σ΄ αυτό εδώ). "Καθώς ο Λίμπκνεχτ δεν σταμάτησε να τρέχει, παρά τις επαναλαμβανόμενες προειδοποιήσεις τον πυροβόλησαν αρκετές φορές. Επεσε νεκρός επί τόπου". 

Ο ζωολογικός κήπος του Βερολίνου είναι ένα τεράστιο πάρκο που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και εγκαταλείπεται το βράδυ. Ο Λϊμπκνεχτ μεταφέρθηκε εκεί για "να αποφύγει τον όχλο". Ο Λίμπκνεχτ δεν σκέφτηκε να πέσει στους θαμνώνες που υπάρχουν από τις δύο πλευρές όλων των μονοπατιών. Έτρεξε ευθεία γνωρίζοντας πολύ καλά ότι θα τον πυροβολήσουν. Τον είχαν προειδοποιήσει ότι θα τον σκότωναν αλλά δεν του είχαν περάσει χειροπέδες. Στα αρχηγεία της φρουράς τον είχαν αφήσει με μαχαίρι. Ευσυνείδητοι, οι στρατιώτες του Νόσκε επανέλαβαν τις προειδοποιήσεις τους πριν τον πυροβολήσουν και τον σκοτώσουν επί τόπου, έναν άντρα που τρέχει σ΄ ένα κατασκότεινο δάσος στις 11 το βράδυ!

Για να σκαρώσουν αυτήν την αδέξια αφήγηση οι αρχές δεν χρειάστηκαν πάνω από 48 ώρες. Επρεπε να βρουν κάποια εξήγηση, γιατί, αφού συνελήφθη χωρίς να προβάλλει το παραμικρό ίχνος αντίστασης στις 9.30 μ.μ., ο Λίμπκνεχτ σκοτώθηκε σ΄ ένα έρημο μέρος δύο ώρες μετά!

Την ίδια στιγμή επίσης πέθαινε και η Ρόζα Λούξεμπουργκ. "Το απειλητικό πλήθος που περικύκλωνε το ξενοδοχείο Εντιν είχε προσπαθήσει αρκετές φορές να πιάσει την κυρία Ρόζα Λούξεμπουργκ. Οι φρουροί της κατάφεραν να την μεταφέρουν σχεδόν ως το αμάξι που είχαν ετοιμάσει γι΄ αυτήν. Εκείνη τη στιγμή υπήρξε συμπλοκή. Η κυρία Ρόζα Λούξεμπουργκ διαχωρίστηκε από τη συνοδεία της και όταν την άρπαξαν ξανά από το πλήθος είχε χάσει τις αισθήσεις της. Την έβαλαν στην μπροστινή θέση του αμαξιού. Καθώς το αυτοκίνητο κινούνταν, ένας άγνωστος άντρας πήδηξε και πυροβόλησε εξ επαφής την αναίσθητη κυρία Ρόζα Λούξεμπουργκ. Το αυτοκίνητο κινήθηκε κατά μήκος του Kurfurstendamm προς το κέντρο του Βερολίνου. Οταν έφθασε στο κανάλι, άγνωστοι φώναξαν "Στοπ!". Ο οδηγός πιστεύοντας ότι ήταν περίπολος υπάκουσε. Το πλήθος περικύκλωσε το αυτοκίνητο φωνάζοντας: "Είναι η Ρόζα!". Το πτώμα της κυρίας Ρόζας Λούξεμπουργκ το άρπαξαν και το έσυραν στο σκοτάδι". Τα υπολείμματα της δολοφονημένης γυναίκας τα έριξαν στο κανάλι.

Σε όλη τη σύγχρονη ιστορία, η οποία είναι γεμάτη ποικίλες φρικαλαιότητες, υπάρχουν λίγες στιγμές τόσο φρικιαστικές όπως αυτή, αυτού του πλήθους των αστών, που είναι αποφασισμένοι να λιντσάρουν μία κρατούμενη, μία γυναίκα με γκριζαρισμένα μαλλιά που έχει λιποθυμίσει και που ήταν ένα από τα πιο δυνατά μυαλά του παγκόσμιου σοσιαλισμού. Θα πρέπει να επιστρέψουμε στην Παρισινή Κομμούνα για να βρούμε κάτι το συγκρίσιμο. Οι γυναίκες των Βερσαλιών χρησιμοποιούσαν τις μύτες των ομπρελών τους - αναμφίβολα με μεγάλη αηδία - για να ακουμπήσουν εκείνα τα πτώματα των φρικτών Κομμουνάρων. Οι Βερολινέζοι του 1919 έσυραν τη Ρόζα Λούξεμπουργκ που ακόμη ζούσε κατά μήκος του πεζοδρομίου του καναλιού.

Την επόμενη μέρα η Vorwarts έγραφε: "Η σοσιαλδημοκρατία παρόλες τις παρεκτροπές της δεξιάς και της αριστεράς, υπερασπίζεται την τάξη, την ανθρώπινη ζωή, την κυριαρχία της τάξης πάνω στη βία. Γι΄ αυτό πολεμά! Κανένας δεν πιστεύει ότι μπορεί να αφοπλιστεί! Στο ίδιο τεύχος μπορούμε να δούμε τους ακόλουθους τίτλους και υπότιτλους: "Το τέλος του Μπολσεβικισμού", "Η Πετρούπολη μπροστά στο θάνατο" - "Αντεπανάσταση στη Ρωσία", "Φημολογείται ότι ο Γκόρκι το έσκασε για το Λονδίνο".

Εχουν περάσει τέσσερα χρόνια από τότε. Ο κύριος δολοφόνος του Λίμπκνεχτ πέθανε τυχαία. Οι δολοφόνοι της Ρόζας Λούξεμπουργκ είναι γνωστοί αλλά δεν έχουν διωχθεί. Ενας από αυτούς, ο Runge ομολόγησε. Μπήκε 6 μήνες φυλακή επειδή ήταν αδιάκριτος. Ο δεσμοφύλακας Tanschick από τη φυλακή Moabit, που σκότωσε το Λέο Τίκο και έπειτα τον Dorrenbach, πήρε προαγωγή.Τέσσερα χρόνια έχουν περάσει. Τώρα έχουμε γευτεί τους καρπούς της νίκης που η Γερμανική Σοσιαλδημοκρατία κέρδισε μ΄ αυτό το κόστος. Εξαιτίας της, η προλεταριακή επανάσταση που μπορούσε να πετύχει στην Κεντρική Γερμανία, δεν νίκησε. Οι όμοιοι του Stinners, Thussen, οι εκατομμυριούχοι και πολλές βιομηχανίες ευημερούσαν. Ο κύριος Κούνο της γραμμής Αμβούργου - Αμερική είναι στην εξουσία.

Η Γερμανία των εργατών που το SPD απείλησε με πείνα και αποκλεισμό στα 1919 αν τόλμαγε να κάνει επανάσταση, δεν έκανε την επανάσταση και παρόλα αυτά πεινά. Η Γερμανία των εργατών που οι Σάϊντεμαν και σία απείλησε με συμμαχική επέμβαση ίσως αυτή τη στιγμή βλέπει τους Σενεγαλέζους να εισβάλουν στη Ρουρ. Ο φασισμός προβάλει. ΟΙ Erzberger και Rathenau, επιφανείς αστοί με κάπως ριζοσπαστικές απόψεις δολοφονήθηκαν. Τον Λούντεντρολφ τον έχουν αφήσει στην ηρεμία και ο συνταγματάρχης Χίτλερ με ηρεμία οργανώνει τα αντεπαναστατικά του στρατεύματα στη Βαυαρία. "Τάξη, σεβασμός για την ανθρώπινη ζωή, κυριαρχία του νόμου, σοσιαλισμός" ήταν τα κύρια θέματα των σοσιαλδημοκρατών όταν ο Καρλ και η Ρόζα πέθαιναν. Η πραγματικότητα έχει άλλα ονόματα: πείνα, αποικιοποίηση της Γερμανίας από το ξένο κεφάλαιο, θρίαμβος της κερδοσκοπίας μεγάλης κλίμακας, κυριαρχία των κερδοσκόπων, επίθεση των εργοδοτών, εξοπλισμός των αντιδραστικών δυνάμεων.

Ως κομμουνιστές δεν εξετάζουμε την ιστορία μοιρολατρικά. Στην ταξική πάλη δεν υπάρχουν αναπόφευκτες ήττες ή νίκες. Υλικές, πνευματικές και ηθικές δυνάμεις συγκρούονται και οι ισχυρότεροι νικούν τις πιο αδύναμες. Τον Ιανουάριο του 1919, αν και σε θανάσιμο κίνδυνο η Ρωσική Επανάσταση στην πάλη της με την αντίδραση έφτασε το απόγειο της δυναμικής της να επεκτείνεται και να δημιουργεί. Η Ουγγαρία, οδηγούνταν προς τη σοβιετική κυριαρχία. Το επαναστατικό κίνημα ήταν σε άνοδο στην Ιταλία. Στα νικηφόρα κράτη είχε πραγματοποιηθεί αποστράτευση: ένοπλοι εργάτες επέστρεφαν από τα χαρακώματα και με βία περιόριζαν την πανίσχυρη οργή τους, παντού η φοβισμένη, δειλή μπουρζουαζία που είχε μείνει πίσω υποχώρησε μπροστά τους. Η προλεταριακή Γερμανία επιθυμούσε να πραγματοποιήσει το πρόγραμμα της κοινής ιδιοκτησίας, να ακολουθήσει το μεγάλο Ρώσικο παράδειγμα. Είχε ακόμα τέσσερα αξιομνημόνευτα μυαλά: το Φράνς Μέρινγκ, ένα διανοούμενο και ένα τολμηρό στοχαστή που αποτελούσε την καρδιά της ομάδας Σπάρτακος, το Λέο Τίκο (Γκοχίγκες), τον καλύτερο υπό τους οργανωτές, τους πιό ικανούς συνωμότες, τον Καρλ και τη Ρόζα. Η προλεταριακή Γερμανία μπορούσε να είχε νικήσει.

Η αστική και η σοσιαλιστική αντεπανάσταση χτύπησε τους τρεις από αυτούς τους διανοούμενους. Τότε ο γέρος Φράνς Μέρινγκ πέθανε στο ξαφνικό μαύρο απελπιστικό λυκόφως της ήττας. Η σοσιαλδημοκρατία κατάλαβε πολύ καλά ότι η τάξη που είχε αποκεφαλιστεί οδεύει προς την ήττα. Οι δολοφόνοι της ολοκλήρωσαν το έργο της εξαχρείωσης που είχε αρχίσει με την προδοσία του SPD. Αν αντί γι΄ αυτό είχε πραγματοποιήσει το πιο θεμελιώδες σοσιαλιστικό καθήκον της, τι μέλλον θα άνοιγε για την εργατική τάξη της Ευρώπης, σίγουρα μετά από σκληρή πάλη. Το ζοφερό παρόν όμως λειτουργεί για να επιβραδύνει και να παρατείνει! Αν σκεφτούμε αυτό την ημέρα του Καρλ Λίμπκνεχτ και της Ρόζας Λούξεμπουργκ. Πρέπει να θυμόμαστε τι είναι ικανός ο εχθρός να κάνει. Στο έγκλημα της 15ης Ιανουαρίου του 1919, υπάρχει ένα μεγάλο ιστορικό μάθημα.

πηγή: www.marxismos.com

Επαναστατικός μαρξισμός και Αναρχισμός

Σήμερα ο καπιταλισμός βρίσκεται σε μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις του και γι’ αυτό είναι ευκαιρία μας να τον ρίξουμε. Κοιτώντας όμως τον χώρο μας, αυτόν που γενικά ονομάζουμε «Αριστερά», δε παίρνουμε πολλές ελπίδες. Τουλάχιστον το κομμάτι αυτό που έχει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση αποτελείται από 2 σοσιαλδημοκρατικά κόμματα-ζόμπι, ένα «γνήσια» σταλινικό κόμμα και μια ανερχόμενη δύναμη, που φαίνεται όμως να μη ξέρει προς τα πού να πάει, γι’ αυτό και έχει αρχίσει να χάνει την επιρροή που είχε πριν λίγους μήνες. Ταυτόχρονα υπάρχουν και διάφορες μικρές οργανώσεις που συναγωνίζονται μεταξύ τους για το ποια θα καταφέρει να ξεπεράσει το όριο του 3%. Σε αυτά τα πλαίσια, δεν εντυπωσιάζει το γεγονός ότι ένα από τα πιο προοδευτικά κομμάτια της κοινωνίας μένει έξω από τα αριστερά κόμματα και προσελκύεται από τον αναρχισμό.

Ωστόσο τα αριστερά κόμματα δημιουργήθηκαν επειδή υπήρχαν κάποιες ανάγκες του εργατικού κινήματος (άλλο αν τώρα δεν ανταποκρίνονται πλήρως σε αυτές) με κυριότερη το ότι ένας εργαζόμενος δε μπορεί να κατακτήσει μόνος του τα δικαιώματά του, αλλά μόνο μέσα από τον μαζικό αγώνα. Και για να είναι ο μαζικός αγώνας αποτελεσματικός, απαιτείται κάποιου είδους συντονισμός, δηλαδή οργάνωση.

Άρα λοιπόν για να μπορεί να υπερασπιστεί ένα κίνημα τα συμφέροντα των εκμεταλλευόμενων, θα πρέπει καταρχήν να πληρεί αυτές τις προϋποθέσεις. Φαίνεται όμως ότι ο αναρχισμός, στη σημερινή του μορφή τουλάχιστον, κατακρίνοντας, ορθώς, την ολοκληρωτική στράτευση του ατόμου στο κόμμα και τις γραμμές του, έχει φτάσει σε σημείο να μη μπορεί να αναπτύξει συλλογική και συντονισμένη δράση Γι’ αυτό και βλέπουμε διάσπαρτες μικρές αναρχικές ομάδες (καταλήψεις, συνελεύσεις κλπ), που αδυνατούν να παίξουν κάποιον πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις, όπως δηλαδή θα περιμέναμε, λόγω του πλήθους όσων δηλώνουν αναρχικοί.

Ένα μικρό ρεύμα των αναρχικών μοιάζει να ξεπερνάει αυτό το εμπόδιο και καταφέρνει να βρίσκεται συχνά στην επικαιρότητα: το πετυχαίνει μέσα από ενέργειες «ατομικής τρομοκρατίας». Όμως αυτό το είδος δράσης έχει καταστροφικές επιπτώσεις για όσους αγωνίζονται αφού δημιουργεί την αίσθηση ότι περίπλοκα κοινωνικά ζητήματα μπορούν να λυθούν με τον εμπρησμό ενός πολιτικού γραφείου ή με τη βόμβα σε μια τράπεζα, ενώ παράλληλα το μαζικό κίνημα θα αποκτά ρόλο θεατή. Αυτή η κατάσταση όχι μόνο, προφανώς, δεν προσφέρει μια διέξοδο, αλλά τορπιλίζει κάθε έννοια μαζικού αγώνα.

Όλα αυτά τα προβλήματα όμως που έχει ο αναρχισμός δεν τα απέκτησε ξαφνικά, αλλά οι ρίζες τους βρίσκονται στην ίδια του θεωρία του αναρχισμού. Χαρακτηριστικότερο όλων είναι το ζήτημα που προκύπτει από τις θέσεις του αναρχισμού για το κράτος. Ο στόχος των αναρχικών, σύμφωνα με τη θεωρία, είναι η έκρηξη μιας επανάστασης που θα αλλάξει συνολικά την κατάσταση και θα καταργήσει άμεσα το κράτος. Αντιμετωπίζει δηλαδή το κράτος σαν μια αυθαίρετη εξουσία, πηγή όλων των κακών, η οποία μπορεί σήμερα να υπάρχει και να καταργηθεί την επόμενη μέρα. Ωστόσο, η πραγματικότητα δεν είναι τόσο απλή. Πιο συγκεκριμένα, το κράτος αποτελεί τον μηχανισμό με τον οποίο οι κεφαλαιοκράτες επιβάλλουν τα συμφέροντά τους και εξασφαλίζουν την εκμετάλλευση των εργατών, είναι δηλαδή το αποτέλεσμα της ύπαρξης των κοινωνικών τάξεων. Και οι κοινωνικές τάξεις δεν πεθαίνουν από τη μια μέρα στην άλλη, παρά μόνον αν εξαλειφθούν οι υλικοί παράγοντες που τις δημιουργούν, άρα ούτε και το κράτος μπορεί να απλώς να σταματήσει να υπάρχει έτσι. Με λίγα λόγια το κράτος θα τελειώσει, όταν τελειώσουν και οι κοινωνικές τάξεις. Και ο μαρξισμός δείχνει έναν δρόμο προς αυτήν την κατεύθυνση (την κοινωνικοποίηση της ιδιοκτησίας τη σοσιαλιστικά σχεδιασμένη παραγωγή, το εργατικό κράτος, το οποίο δημιουργείται στη θέση του παλιού με σκοπό να οδηγηθεί στο μαρασμό, σε μια αταξική κοινωνία). Ο αναρχισμός όμως δε δείχνει κανέναν δρόμο. Και επομένως δε πρέπει να μας κάνει εντύπωση το αδιεξοδο στο οποίο έχει περιέλθει ο αναρχικός χώρος.

Παναγιώτης Καρύδης